القاء پلی پلوئیدی در گیاهان دارویی مختلف با استفاده از ماده جهش زای کلشی سین، در بسیاری از موارد منجر به بهبود کمی و کیفی در ویژگی های فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و شیمیایی آنها می گردد. در این راستا به منظور مقایسه بین سطح پلوئیدی در گیاهان تولید شده، از روش های ارزیابی صفات مورفولوژیکی بهره گرفته می شود. بادرنجبویه با نام علمی (.Melissa officinalis L) گیاهی علفی، پایا، پر شاخه با ساقه های ایستاده و متعلق به خانواده نعناعیان است. در این پژوهش گیاهچه های پلی پلوئید بادرنجبویه، با تیمار مریستم انتهایی گیاهچه ها توسط کلشی شین در غلظت های 0.0، 0.05، 0.1 و 0.2 درصد در شرایط درون شیشه ای تولید شدند. بررسی اثرات پلی پلوئیدی بر ویژگی های مورفولوژیکی این گیاه با کاشت گیاهان دیپلوئید و تترا پلوئید تولید شده، در گلخانه پس از طی مراحل رشدی انجام شد. در این بررسی ویژگی های مورفولوژیکی نظیر، وضعیت رشد، ضخامت برگ، طول و عرض برگ و همچنین تعداد روزنه در هر دو سطح برگ در گیاهان دیپلوئید و پلی پلوئید با هم مقایسه شدند. گیاهان تیمار شده با کلشی سین در مقایسه با انواع دیپلوئید، ویژگی های ظاهری متفاوتی از جمله الگوی رشد متفاوت و افزایش در سطح و اندازه برگ را نشان دادند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ویژگی های مورد ارزیابی در گیاهان دیپلوئید و پلی پلوئید از نظر آماری اختلاف معنی دار وجود دارد. مقایسه میانگین ها نیز نشان داد که پلی پلوئیدی منجر به افزایش طول و عرض برگ ها به ترتیب به میزان 4.90 و 3.83 سانتی متر در گیاهان تولید شده در مقایسه با مقادیر 3.09 و 2.46 سانتی متر در گیاهان شاهد گردید. همچنین ضخامت برگ گیاهان دیپلوئید در مقایسه با گیاهان پلی پلوئید از 0.194 تا 0.466 میلی متر افزایش نشان داد. به طور کلی گیاهان پلی پلوئید بادرنجبویه در مقایسه با گیاهان دیپلوئید از تراکم بیشتر شاخساره، اندازه بزرگتر برگ و همچنین ضخامت بیشتر آن را نشان دادند و تغییر در سطح پلوئیدی در این گیاه باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی عمده ای را در این گیاه ایجاد نمود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در سلامتی بشر، توجه به پرورش اصولی و افزایش عملکرد این گیاهان ضروری می باشد. رویکرد جهانی به استفاده از گیاهان دارویی و ترکیبهای طبیعی در صنایع دارویی، آرایشی - بهداشتی و غذایی و بدنبال آن توجه مردم، مسوولین و صنایع داخلی به استفاده از گیاهان دارویی و معطر نیاز مبرم به تحقیقات پایه ای و کاربردی وسیعی را در این زمینه نمایان می سازد به طور کلی منظور از این تحقیق بررسی تاثیرات تغذیه به طریقه ارگانیک بر کمیت و کیفیت گیاه بادرنجبویه می باشد. گیاه بادرنجبویه با نام علمی Melisa officinalisگیاهی علفی و چند ساله است. گیاه «بادرنجبویه» سالهاست که توسط پزشکان مشرق زمین، برای درمان مشکلات خلقی استفاده می شود، مصرف آن جهت سردرد با منشاء عصبی، ضعف حافظه و خستگی روحی مفید می باشد، همچنین این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم کرده استفاده می شود.این آزمایش در سال 1387 به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل تیمارهای کودی در 5 سطح (شاهد، سه نوع کود سبز(ماشک، یونجه، شبدر) و کود دامی (گاوی) پوسیده در یک سطح 30 تن در هکتار) با 3 تکراربودند.در این آزمایش از صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ تک بوته، میانگین وزن خشک و تر ساقه و برگ تک بوته، وزن تر و وزن خشک تک بوته، نسبت برگ به ساقه، طول و عرض برگ، سطح برگ اندازه گیری گردیدند. یادداشت های برداشت شده توسط نرم افزارهای آماری SPSSو MSTATC مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که که تاثیر کودهای سبز بر صفات تعداد برگ، وزن تر برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک برگ، وزن تر بونه و سطح برگ معنی دار گردیدند. با توجه به ضرایب همبستگی بین صفات، عملکرد بوته بیشترین همبستگی را با تعداد برگ، ارتفاع بوته، وزن تر بوته و وزن تر ساقه داشت. بیشترین عملکرد بوته از کاربرد منابع آلی شامل کود حیوانی و کود سبز یونجه بدست آمد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، گیاهی از خانواده نعناعیان و بومی نواحی مدیترانه ای است. این گیاه، از علوفه دارویی کهنی است که ضمن کاربردهای مختلف بعنوان بادشکن، مقوی معده، آرامبخش، ضد باکتری و ضد ویروس، در صنایع عطرسازی و آشپزی نیز کاربرد دارد. با توجه به اهمیت اقتصادی بادرنجبویه، بررسی و تعیین تیمار مناسب برای القای کالوس در این گیاه به منظور ایجاد امکان دستورزی های ژنتیکی و تکثیر عاری از بیماری این گیاه، حائز اهمیت است. این تحقیق به منظور ارزیابی القای کالوس در گیاه دارویی بادرنجبویه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1389، با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل، اکوتیپ (اصفهان و کرج)، روشنایی (نور و تاریکی)، هورمون BAP (0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) و هورمون 2,4-D (0، 0.5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) بودند. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که اکوتیپ اصفهان در شرایط نور و تاریکی از حجم کالوس بیشتری برخوردار بود و BAP و  2,4-Dدر سطح یک میلی گرم بر لیتر بیشترین حجم و درصد کالوس را داشت. مقایسه میانگین اثر متقابل روشنایی × BAP×2,4-D نشان داد که یک میلی گرم BAP به همراه یک میلی گرم 2,4-D، و یک میلی گرم در لیتر BAP به همراه 0.5 میلی گرم در لیتر 2,4-D در شرایط تاریکی و روشنایی بیشترین کالوس زایی را داشتند. نتیجه این تحقیق نشان داد که جهت القای کالوس در گیاه بادرنجبویه بسته به شرایط نور و تاریکی، استفاده از سطوح یک میلی گرم در لیتر BAP به همراه 0.5 یا 1 میلی گرم در لیتر 2,4-D، تیمارهای مناسبی می باشند.